Leerstijlen - Kolbtest
Uit onderwijskundig onderzoek is gebleken dat er verschillende manieren bestaan waarop mensen leren. Volgens de Amerikaanse leerpsycholoog Kolb zijn die onder te verdelen in vier leerstijlen: schepper - denker - stuurder - doener. Zie het diagram: op de verticale as staat een voorkeur om kennis te verwerven via concrete ervaring (zelf doen, levensechte voorbeelden) vs abstract conceptualiseren (samenhang in de dingen, theoretisch model), op de horizontale as is het kennis verwerken via reflectieve observatie (nog eens bekijken, mening van anderen) vs actief experimenteren (aan de slag gaan, uitproberen).
De combinatie van jouw scores in verwerven en verwerken leidt tot een punt in één van de vier kwadranten van het diagram, de vier mogelijke leerstijlen. Ligt jouw punt in een gearceerd gebied dan ben je een tussengeval: als je de leerstijlbepaling tweemaal achter elkaar zou maken, kom je de tweede keer misschien in de naburige leerstijl terecht.
Veel mensen hebben een duidelijke voorkeur voor één van die vier leerstijlen, maar zetten vaak ook een andere leerstijl in als de situatie dat nodig maakt. Het maakt tenslotte nogal uit of je bezig bent met het snappen van een theoretische tekst, of met het opzetten van een eigen experiment. Elk van de vier leerstijlen heeft zijn sterke kanten en daarom is het van belang dat leerlingen ook andere leerstijlen leren kennen en toepassen.
Leercirkel
Bij veel dingen die je doet, komen alle vier leerstijlen van pas. Denk maar aan een spreekbeurt. De schepper in je bekijkt de mogelijkheden, de denker in je vat samen wat je weet, de stuurder in je kiest uiteindelijk het onderwerp en de doener in je bekijkt of dat praktisch haalbaar is. Vervolgens controleert de schepper of je geen leuke dingen vergeten bent, de denker zet alles in een logisch schema, de stuurder organiseert de hele voorbereiding en de doener gaat aan de slag en houdt de spreekbeurt. Maar dan begint het weer opnieuw: de schepper bekijkt wat er goed en fout is gegaan en maakt plannen voor een volgende keer, de denker ... enzovoort.
Je ziet dat je steeds in het leerstijldiagram rondbeweegt: deze zogenaamde leercirkel is met pijlen aangegeven. Hieruit blijkt trouwens een constructivistische onderwijsvisie.
Groepjes
Samenwerken met iemand die een andere leerstijl hanteert, is een effectieve manier om met die leerstijl kennis te maken. Groepjes waarin verschillende leerstijlen vertegenwoordigd zijn, zullen een sterke wisselwerking tussen de groepsleden vertonen: je vult elkaar aan in leerstijl en hebt elkaar veel te vertellen over je manier van aanpak. Bij het samenstellen van groepjes moet hiermee rekening worden gehouden. Gelukkig blijken leerlingen het maken van de Kolb-test erg interessant te vinden. Details over het formeren van groepjes op deze manier vind je bij 'groepjes maken'.
In de praktijk blijkt verder een groepje goed te kunnen samenwerken als de leden elkaar persoonlijk goed liggen en als hun motivatie om aan het werk te gaan ongeveer gelijk is. Bij sterk ongelijke motivatie treedt onherroepelijk 'meelift'-gedrag op, fnuikend voor groepswerk. De leerstijlen volgens Vermunt c.s. zijn daarom hier niet bruikbaar, omdat daar motivatie in de leerstijl is vervlochten.