Finland
In Finland wordt per 1 januari 2017 aan 2000 werklozen - willekeurig uitgekozen - een onvoorwaardelijke uitkering verstrekt. Bij wijze van landelijk experiment ontvangen zij gedurende twee jaar hetzelfde bedrag als eerder uit de bijstand: € 560. Onvoorwaardelijk, ze mogen het geld houden wanneer ze betaald werk vinden. Inmiddels heeft de Finse regering besloten om het experiment per 2019 te beëindigen.
Nederland
Toenmalig PvdA-staatssecretaris Jetta Klijnsma van sociale zaken maakte per 1 april 2017 in zeer beperkte mate experimenteren met regelarme bijstand mogelijk. Veel plannen vanuit de gemeenten achtte zij in strijd met de Participatiewet. De PvdA deed haar naam eer aan maar verloor daardoor haar sociaal gezicht.
Italië
De nieuwe regering aldaar wil per 2019 een basisinkomen gaan verstrekken. De geplande uitkering moet het inkomen van werkzoekende Italianen op een maandelijks niveau van €780 brengen. Wie aanbiedingen van het arbeidsbureau drie keer weigert of niet solliciteert, verliest de toelage.
We moeten wel bedenken dat deze experimenten vaak niet te vergelijken zijn met een echt OIBi. Dat blijkt wel uit het Italiaanse plan, waarbij een sterke sollicitatieplicht aanwezig is. Het meest kenmerkende van een OIBi is juist dat dat onvoorwaardelijk is. Bij de experimenten in Nederland is die onvoorwaardelijkheid soms wel, soms niet aanwezig. In Finland wordt de betreffende uitkering voor twee jaar gegarandeerd, zonder voorwaarden. In alle gevallen betreft het ondersteuning van mensen die toch al in een uitkeringssituatie zaten.
Er is dus nergens sprake van een algemeen basisinkomen. Wél kunnen deze experimenten inzicht geven in de wijze waarop de ontvangers met hun nieuwe vrijheid omgaan. Denk aan het vooroordeel 'Lui op de bank voor de tv' dat wijdverspreid is. Ook een daling van zorgkosten en het zoeken naar meer opleiding kan onderzocht worden.
Burgerinitiatief Basisinkomen 2018
Dit initiatief invoering van het basisinkomen in Nederland is inmiddels afgelopen. Nog even een filmpje kijken?